Nowe ograniczenia reklamowe na rynku alkoholowym
13 marca 2025
Pobierz alert w pdf. 10 marca 2025 r. opublikowano projekt nowelizacji: ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej...
GIIF, UKNF i NBP opublikowały wspólny komunikat nr 92 w sprawie szkoleń związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, których zapewnienie dla osób wykonujących obowiązki w zakresie AML/CFT jest obowiązkiem instytucji obowiązanych (art. 52 Ustawy AML). Komunikat ten przedstawia dobre praktyki oraz oczekiwania tych trzech organów kontroli, które stanowią istotną wskazówkę dla instytucji obowiązanych, jak realizować ten obowiązek w praktyce.
To dobry moment, aby pomyśleć o organizacji szkoleń z zakresu AML/CFT, w szczególności biorąc pod uwagę nowy pakiet AML/CFT opublikowany przez Unię Europejską.
Jakie najważniejsze kwestie dla instytucji obowiązanych porusza komunikat?
- Szeroki zakres podmiotowy obowiązku szkoleniowego
Art. 52 ust. 1 Ustawy AML mówi o zapewnieniu udziału w programach szkoleniowych „osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu”. Komunikat potwierdza, że chodzi tu nie tylko o pracowników, ale o wszystkie osoby wykonujące obowiązki z zakresu AML/CFT, czyli m.in. osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, agentów, podmioty działające na zlecenie instytucji obowiązanej czy współpracowników. Do tego grona organy kontroli zaliczają także członkowie zarządu lub innego organu zarządzającego odpowiedzialni za obszar AML, a także osoby, które zastępują pracowników odpowiedzialnych za wykonywanie zadań w tym obszarze.
Co istotne, każda instytucja obowiązana powinna móc wykazać, że powierzyła określonym osobom obowiązki z obszarze AML/CFT dopiero po ich przeszkoleniu – przejście szkolenia powinno mieć więc miejsce przed rozpoczęciem wykonywania czynności z zakresu AML/CFT.
- Obowiązek szkoleniowy a outsourcing
Komunikat rozciąga się także na osoby zatrudnione w podmiotach trzecich, które wykonują zadania na rzecz instytucji obowiązanych na podstawie outsourcingu (art. 47 i 48 Ustawy AML). Według organów kontroli, każda instytucja obowiązana powinna zapewnić, aby w umowie między tą instytucją a podmiotem trzecim były zawarte:
- obowiązek wypełnienia obowiązku szkoleniowego przez ten podmiot;
- możliwość kontroli procesu szkoleniowego przez instytucję obowiązaną;
- gwarancja otrzymania przez instytucję obowiązaną dowodów potwierdzających przeszkolenie wszystkich osób odpowiedzialnych za realizację obowiązków związanych z AML/CFT w tym podmiocie, w tym zakres i częstotliwości szkoleń.
- Informowanie zarządu o programie szkoleń
W komunikacie wskazano, że dobrą praktyką jest informowanie zarządu o stanie realizacji obowiązku szkoleniowego zarówno w stosunku do własnych pracowników, jak i podmiotów zatrudnianych przez podmioty trzecie wykonujące obowiązki wynikające z Ustawy AML. Oznacza to, że warto uwzględnić kwestię szkoleń w ramach linii raportowania AMLRO do organu zarządzającego oraz podczas okresowych przeglądów lub posiedzeń organu zarządzającego.
- Obowiązek szkoleniowy jako element wewnętrznej procedury AML
Chociaż zasady upowszechniania wśród pracowników instytucji obowiązanych wiedzy z zakresu przepisów AML/CFT są obowiązkowym elementem wewnętrznej procedury AML w świetle art. 50 ust. 2 Ustawy, w świetle treści komunikatu warto rozważyć ich doprecyzowanie.
Postanowienia wewnętrznej procedury AML można uzupełnić lub doprecyzować o te dotyczące:
- zakresu merytorycznego szkoleń – np. że szkolenia powinny zapewniać aktualną wiedzę w zakresie realizacji obowiązków ustawowych i być nastawione na ich aspekty praktyczne;
- ciągłości procesu szkoleniowego – np. przez wskazanie, co ile powinno być organizowane szkolenie lub jakie wydarzenia powodują konieczność ponownego wypełnienia obowiązku szkoleniowego;
- dopuszczalnej formy programów szkoleniowych – np. stacjonarne i online, wewnętrzne i zewnętrze;
- zasad dokumentowania udziału w programach szkoleniowych – np. jakie dokumenty są wystarczające dla potwierdzenia udziału w szkoleniu;
- zasad wyboru prowadzącego szkolenia – zarówno w przypadku wewnętrznego, jak i zewnętrznego prowadzącego, np. obowiązek uwzględniania kryteriów doświadczenia, uznania na rynku, zdobytej wiedzy.
- Szkolenia zewnętrzne jako ważny element programu szkoleniowego
W komunikacie organy nadzoru podkreślają istotną rolę szkoleń zewnętrznych. Chociaż szkolenia mogą być prowadzone zarówno przez wewnętrznych, jak i zewnętrznych ekspertów, to GIIF, UKNF i NBP jasno wskazują, że:
- samokształcenie nie jest realizacją obowiązku szkoleniowego i może być jedynie uzupełnieniem profesjonalnych szkoleń – to samo dotyczy korzystania z publikacji, wytycznych i komunikatów organów nadzoru, które mogą być wsparciem edukacyjnym oraz narzędziem pomocniczym, ale samo zapoznanie się z nimi nie wypełnia obowiązku szkoleniowego;
- niedopuszczalne jest wzajemne szkolenie pracowników w ramach tej samej instytucji obowiązanej, w której żadna z tych osób nie odbyła szkolenia zewnętrznego.
Oznacza to, że najlepszym sposobem na poprawną realizację obowiązku szkoleniowego będzie w świetle komunikatu:
- albo korzystanie przez instytucję obowiązaną wyłącznie ze szkoleń zewnętrznych;
- albo skorzystanie ze szkoleń zewnętrznych przez wybranych pracowników, którzy następnie mogą przeszkolić pozostałą kadrę wewnętrzną.
Dlaczego obowiązek szkoleniowy jest tak ważny? Nowy pakiet AML
Komunikat organów nadzoru to niepodważalny argument za prowadzeniem szkoleń z zakresu AML/CFT w każdej instytucji obowiązanej. Co jednak chcemy dodatkowo podkreślić, nie jest to jedyny powód, dla którego warto zwrócić w najbliższym czasie uwagę na edukację w tym obszarze.
W 2024 roku Unia Europejska przyjęła nowy pakiet regulacji AML/CFT, który niesie ze sobą istotne zmiany dla instytucji obowiązanych. Choć przepisy będą wchodzić stopniowo w kolejnych latach, warto odpowiedzialnie wykorzystać okres przejściowy, aby zwiększyć świadomość zmian wśród osób odpowiedzialnych za przeciwdziałanie praniu pieniędzy, dostosować wewnętrzne procedury oraz systemy do nowego porządku prawnego.
Główne zmiany obejmują:
- utworzenie AMLA (Anti-Money Laundering and Countering the Financing of Terrorism Authority) – Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu – jako centralnego organu nadzorczego;
- rozszerzenie definicji instytucji obowiązanych, w tym dodanie nowych sektorów i podmiotów;
- wprowadzenie zharmonizowanej definicji beneficjenta rzeczywistego – w tym doprecyzowanie zasad ustalania beneficjenta w złożonych strukturach;
- rozszerzenie definicji PEP;
- ujednolicenie zasad identyfikacji klienta, beneficjenta rzeczywistego oraz weryfikacji ich tożsamości, uzyskiwania informacji na temat celu i charakteru stosunków gospodarczych, monitorowania stosunków gospodarczych oraz transakcji klientów, weryfikacji, czy klient lub beneficjent rzeczywisty podlegają sankcjom finansowym;
- doprecyzowanie zlecania zadań z zakresu AML/CFT na zasadzie outsourcingu;
- przyjęcie unijnego limitu dużych płatności gotówkowych (10 000 EUR);
- nowe zasady dotyczące tworzenia i prowadzenia rejestrów beneficjentów rzeczywistych, w tym weryfikacji informacji zawartych w rejestrach oraz dostępu do tych rejestrów.
Jak możemy pomóc?
W komunikacie wyraźnie wskazano, że organy kontroli oczekują weryfikacji przez instytucje obowiązane dotychczasowej praktyki wypełniania obowiązku szkoleniowego oraz niezwłocznego podjęcia kroków zmierzających do prawidłowej realizacji tego obowiązku.
W praktyce Compliance, Forensic & ESG od lat doradzamy klientom w zakresie AML/CFT. W kontekście komunikatu nr 92 oraz nadchodzących zmian w regulacjach AML/CFT w naszej ocenie najistotniejsze dla instytucji obowiązanych będzie nasze wsparcie polegające na:
- prowadzeniu szkoleń z zakresu AML/CFT, w tym nadchodzących zmian prawnych, wraz z możliwością zapewnienia wymaganej przez organy nadzoru dokumentacji (program szkolenia, certyfikat uczestnictwa);
- udostępnianiu materiałów szkoleniowych na potrzeby szkoleń wewnętrznych po ukończeniu przez pracowników instytucji obowiązanych prowadzonych przez nas szkoleń zewnętrznych;
- aktualizacji wewnętrznej procedury AML/CFT pod kątem nowych wymogów regulacyjnych z naciskiem na ich praktyczne aspekty;
- proponowaniu brzmienia postanowień umów outsourcingowych między instytucją obowiązaną a podmiotem zewnętrznym dot. obowiązku szkoleniowego, umożliwiających przede wszystkim skuteczną kontrolę procesu szkoleniowego oraz wymianę niezbędnej dokumentacji;
- bieżącym doradztwie w zakresie AML/CFT, w tym w zakresie nowego pakietu AML/CFT;
- monitoringu legislacyjnym w zakresie AML/CFT, w tym w zakresie wejścia w życie nowych przepisów oraz publikowanych komunikatów organów nadzoru.