Zmiana w sytuacji sygnalistów grup kapitałowych

Znamy już treść projektu ustawy o ochronie sygnalistów po uchwaleniu przez Sejm! Projektowana ustawa ma nałożyć obowiązek wdrożenia lokalnych procedur i poufnych kanałów zgłaszania naruszeń prawa m.in. na:

• podmioty prywatne zatrudniające co najmniej 50 osób,
• podmioty działające w sektorze finansowym, niezależnie od liczby pracowników (m.in. banki, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, fundusze powiernicze, towarzystwa emerytalne, fundusze emerytalne, domy maklerskie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych),
• podmioty publiczne, niezależnie od liczby pracowników (z wyłączeniem urzędów lub jednostek organizacyjnych gmin lub powiatów liczących mniej niż 10 000 mieszkańców).

Choć dyskusje nad projektem były burzliwe, ostatecznie znalazła się w nim tylko jedna istotna zmiana. Zmiana, która rzekomo ułatwić ma sytuację grup kapitałowych. Czy aby na pewno? Do projektu ustawy dodano bowiem ustęp, zgodnie z którym podmioty prywatne należące do grupy kapitałowej mogą ustalić wspólną procedurę zgłoszeń wewnętrznych, pod warunkiem zapewnienia zgodności wykonywanych czynności z ustawą. Co oznacza to w praktyce? Niestety niewiele.

Ustęp wprowadzony został bowiem bez uwzględnienia kontekstu ustawy, która rozdziela możliwość:

• „przyjmowania zgłoszeń” – co może robić sam przedsiębiorca będący adresatem ustawy jak i podmiot do niej zewnętrzny, którym jest np. spółka matka czy spółka siostra (nawet zza granicy),
• „podejmowania działań następczych” – co może robić już tylko sam przedsiębiorca będący adresatem ustawy.

Obecnie ustawa zatem posługuje się co najmniej 4 terminami, które pokrywają się zakresami i częściowo wykluczają, a regulują ten sam proces korzystania z zasobów grupy kapitałowej przy przyjmowaniu i rozpatrywaniu zgłoszeń. Ciężko zatem powiedzieć, by wprowadzana zmiana coś w tej kwestii poprawiała.

Projekt potrzebuje systemowych zmian, co do których wprowadzenia nie ma już woli i czasu. Kara nałożona w tym miesiącu przez Komisję Europejską na Polskę za niewdrożenie Dyrektywy cały czas się nalicza, a ustawa czeka już teraz tylko na głosowanie Senatu i podpis Prezydenta. Niestety ucierpią na tym zarówno sygnaliści jak i przedsiębiorcy, u których systemy korporacyjne funkcjonują efektywnie często już od kilkunastu lat. Będą one bowiem musiałyby być dostosowane do realiów nowej ustawy i mogą nie gwarantować tego samego poziomu ochrony.

Projektowany termin wejścia w życie nowych przepisów dla podmiotów prywatnych to 3 miesiące od dnia opublikowania ustawy w dzienniku ustaw.