Nowy Kodeks Etyki Lekarskiej – nowe zasady współpracy z przemysłem farmaceutycznym

18 maja 2024 r. Nadzwyczajny XVI Krajowy Zjazd Lekarzy uchwalił nowy Kodeks Etyki Lekarskiej. Wśród zapisów dotyczących zasad etyki i wykonywania zawodu lekarza znalazły się m.in. przepisy dotyczące zasad współpracy lekarzy z przemysłem farmaceutycznym – w szczególności z producentami produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

Nowe brzmienie kodeksu zakłada:

• zakaz przyjmowania przez lekarza korzyści od przedstawicieli przemysłu medycznego, jeżeli może to ograniczyć obiektywizm jego opinii zawodowych lub podważyć zaufanie do zawodu lekarza;
• obowiązek ustalania wynagrodzenia za wykonaną pracę, prowadzenie szkoleń i badań w sposób współmierny do wykonanej pracy;
• obowiązek podejmowania przez lekarza współpracującego z przemysłem decyzji klinicznych opartych na aktualnej wiedzy medycznej i działania w najlepszym interesie pacjentów i osób biorących udział w badaniach;
• obowiązek ujawniania słuchaczom wykładów oraz redaktorom publikacji wszelkich związków z producentami leków lub wyrobów medycznych, otrzymanych subwencji z ich strony oraz innych korzyści mogących być przyczyną konfliktu interesów;
• obowiązek weryfikacji czy badania sponsorowane przez producentów leków lub wyrobów medycznych, w których lekarz ma uczestniczyć są prowadzone zgodnie z zasadami etyki prowadzenia badań naukowych;
• zakaz uczestniczenia w badaniach naukowych, których wyłącznym celem jest promocja produktów;
• obowiązek ujawniania powiązań lekarza z producentem leków lub wyrobów medycznych pacjentom, którzy mają być poddani badaniom sponsorowanym przez tego producenta;
• zakaz przyjmowania wynagrodzenia od producentów leków lub wyrobów medycznych za samo skierowanie pacjenta na badania prowadzone lub sponsorowane przez producenta leków lub wyrobów medycznych;
• obowiązek przeciwdziałania nierzetelnemu przedstawiania wyników badań prowadzonych na zlecenie producentów leków lub wyrobów medycznych, w których lekarz brał udział.

Jednocześnie zmiany objęły także zasady wykorzystywania wizerunku lekarzy do celów komercyjnych. Dotychczasowy przepis zakazujący używanie nazwiska i wizerunku lekarza dla celów komercyjnych został zastąpiony zakazem wykorzystywania autorytetu lekarza do promowania usług niezwiązanych z wykonywaniem zawodu lekarza, co może mieć zasadniczy wpływ na udział lekarzy w działaniach promocyjno-reklamowych nie tylko na rynku farmaceutycznym.

Biorąc pod uwagę wprowadzone zmiany zasadne wydaje się zweryfikowanie wewnętrznych zasad współpracy producentów leków i wyrobów medycznych z lekarzami.

Pełna treść nowego Kodeksu Etyki Lekarskiej dostępna jest pod linkiem.